خسارات و صدمات جانی و مالی ناشی از آتش سوزی‌ها در سال‌های اخیر باعث به وجود آمدن تحولات بزرگی در صنعت ساختمان سازی شده است. برای مثال یکی از مهم‌ترین تدابیر امنیتی در ساخت بناهای جدید استفاده از پوشش ضد حریق یا فایر پروف است که به واسطه استفاده از آن آسیب پذیری اجزای ساختمان در برابر آتش تا حد چشمگیری کاهش می‌یابد. پوشش ضد حریق انواع و کاربردهای متفاوتی دارد که در این مقاله به توضیح اینکه پوشش ضد حریق چیست و انواع آن کدام است می‌پردازیم. اگر شما هم درباره نحوه عملکرد این عایق پرکاربرد و نجات بخش کنجکاو هستید با ما همراه باشید.
پوشش ضد حریق چگونه عمل می‌کند؟
برای درک بهتر عملکرد پوشش‌های ضد حریق ساختمانی مشتعل و در حال سوختن را تصور کنید که جمعیت زیادی درون آن حبس شده اند. هیچ راه فراری برای هیچ یک از افراد داخل ساختمان وجود ندارد و شعله‌های آتش هر لحظه عظیم‌تر می‌شوند. لحظات شروع آتش سوزی تا زمان رسیدن آتش نشانان به صحنه و مهار آتش، دقایق حساس و تعیین کننده‌ای هستند که می‌توانند مرگ و زندگی افراد درون ساختمان را تحت تاثیر خود قرار دهند.
فرض کنید تمام تدابیر امنیتی در ساخت این بنا رعایت شده و دیوارهای آن به پوشش ضد حریق مجهز است. در این صورت تمام افراد شانس بسیار بیشتری برای زنده ماندن دارند و چه بسا آتش سوزی خسارات مالی کمی برای ساکنان به بار بیاورد. دلیل این مسئله دفاع از ساختمان توسط پوشش ضد حریق در برابر آتش و به تعویق انداختن تخریب آن می‌باشد. این عایق‌ها در طی تماس با شعله‌های آتش متورم می‌شوند و از این طریق به عنوان یک سد دفاعی از رسیدن آتش به اسکلت داخلی ساختمان جلوگیری می‌کنند.
چرا باید از پوشش ضد حریق استفاده کنیم؟
با توجه به مثال بالا متوجه می‌شویم که با استفاده از پوشش ضد حریق می‌توانیم تخریب ساختمان را به مقدار زیادی به تاخیر بیاندازیم. در برخی موارد دیده شده که این عایق تا پنج ساعت نیز از سازه محافظت کرده است. این مدت زمان به قدری با ارزش است که می‌تواند جان ده‌ها تا هزاران نفر را تا رسیدن آتش نشانان به محل حادثه حفظ نماید. برخی از مزایای دیگر استفاده از پوشش ضد حریق شامل موارد زیر است:
- مقاوم سازی بدنه و اسکلت اصلی ساختمان
- کاهش خسارات مالی و هزینه‌های ناشی از ترمیم مجدد
- قابلیت نسب و اجرای آسان و با هزینه معقول
- امکان استفاده در تمام بناهای جدید و قدیمی
- مقاوم نسبت به ضربه و تغییرات ناگهانی آب و هوا
بیشتر بخوانید سیستم اطفا حریق آیروسل (Aerosol)
موارد استفاده از پوشش ضد حریق
با توجه به اینکه صاحبان ساختمان در تلاش اند تا در جهت ایمن سازی هرچه بیشتر بنا قدم بردارند استفاده از عایق ضد حریق می‌تواند گزینه مناسبی باشد. اما سوال اساسی این است که استفاده از پوشش ضد حریق برای همه ساختمان‌ها ضروری است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که استفاده از این عایق برای ساختمان‌های مسکونی و بناهایی با مساحت کم ضرورت زیادی ندارد. به طور کلی مهندسان از این پوشش در ساخت موارد زیر استفاده می‌کنند:
- معادن بزرگ زیرزمینی
- ساختمان‌های تجاری و اداری بزرگ
- پاساژها و ساختمان‌های پر تردد
- پالایشگاه‌های نفت و پتروشیمی
- انبار و سوله‌های مخصوص نگهداری اجناس
- مجتمع‌های مسکونی بزرگ و با تعداد واحدهای زیاد
انواع پوشش ضد حریق کدام اند؟
عایق‌های ضد حریق انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن‌ها در محل و سازه‌ی مناسب خود استفاده می‌شوند. برای مثال نمی‌توان از پوشش‌های مخصوص معادن به عنوان عایق ساختمان مسکونی استفاده کرد. همچنین پوشش فایرپروف در سوله ها نیز با نوعی که در پالایشگاه‌های نفتی استفاده می‌شود تفاوت بسیار زیادی دارد. به همین ترتیب تمام انواع پوشش ضد حریق کاربرد و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه با پرکاربردترین انواع عایق‌های آتش آشنا می‌شویم.
پوشش سیمانی
احتمالا به خاطر نام این عایق تصور می‌کنید که با عایقی از جنس سیمان سر و کار داریم اما این پوشش هیچ شباهتی به سیمانی که همه ما در ساختمان سازی با آن آشنا هستیم ندارد. در واقع شیوه اجرای پوشش ضد حریق سیمانی به صورت اسپری کردن روی سازه‌های فلزی و بتنی است. با استفاده از این عایق تنها یک لایه چند میلیمتری به رنگ خاکستری کمرنگ یا سفید روی بنا شکل می‌گیرد که می‌تواند ساختمان را از حرارت بالاتر از 450 درجه نیز حفظ کند.
بیشتر بخوانید مزایا و معایب رنگ ضد حریق
پوشش‌های ضد حریق پایه بور
پوشش‌های بر پایه بود به پوشش‌هایی گفته می‌شود که بر پایه اسید بوریک یا بورات محلول در آب می‌باشند. این عایق ساختمان و به ویژه فراورده‌های چوبی موجود در بنا را از حرارت بالا حفظ می‌کند. هرچه میزان بورات محلول در آب بیشتر باشد مقاومت این پوشش در برابر آتش نیز بیشتر است به طوریکه در برخی موارد توان تحمل تا دمای 530 درجه را نیز دارد.
پوشش ضد حریق پایه فسفر
پوشش‌هایی که حاوی مقادیر مناسبی از اسید فسفریک هستند برای جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد دمای ساختمان در هنگام آتش سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پوشش گچی
شیوه اجرای پوشش ضد حریق گچی نیز مانند پوشش سیمانی از طریق اسپری کردن روی سطح بنا است، البته اجرای این عایق به مهارت و تجربه بسیار زیادی احتیاج دارد و آنقدرها که به نظر می‌رسد کار آسانی نیست. این لایه نازک در برخورد با شعله‌های آتش و یا با بالا رفتن دما منبسط می‌شود و به این ترتیب تخریب ساختمان را تا حد زیادی به تاخیر می‌اندازد.
رنگ ضد حریق
رنگ ضد حریق نوعی پوشش فایر پروف است که در لایه خارجی ساختمان قرار می‌گیرد. این رنگ‌ها به صورت لایه نازکی روی سطح خارجی دیوارها کشیده می‌شوند و هنگام برخورد با آتش تغییر شکل می‌دهند و کمی متورم می‌شوند. رنگ‌های ضد حریق قیمت نسبتا بالایی دارند اما جلوه و زیبایی ظاهری بنا را حفظ می‌کنند.
بورد ضد حریق
گران‌ترین نوع پوشش‌های ضد حریق بوردهای فایر پروف هستند. این بردها با ضخامتی بین ده الی سی میلیمتر روی سطح بنا نسب می‌شوند. این عایق نیز مانند موارد دیگر به آسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مقاومت نسبتا خوبی در برابر آتش دارد.
به طور کلی در نصب و اجرای لایه‌های ضد حریق در یک ساختمان، لایه‌های داخلی‌تر را با مواد مقاومی مثل پوشش گچی و سیمانی و لایه‌های بیرونی تر را با رنگ و برد ضد حریق می‌پوشانند. استفاده از هر کدام از این مواد به بودجه و صلاح دید مهندسین پروژه بستگی دارد. برای تهیه و نسب باکیفیت‌ترین محصولات ضد حریق و همچنین مشاوره تخصصی در این زمینه می‌توانید با کارشناسان با تجربه شرکت آرمان جاوید ماهان در ارتباط باشید.
